Thiệt hại do hạn hán vẫn còn tiếp diễn

Vẫn còn thiếu nước ngọt

Thời gian tới, mực nước trên các kênh, rạch còn nước trong vùng ngọt hóa huyện U Minh và Trần Văn Thời tiếp tục xuống thấp, khả năng thiếu nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển cây trồng...; thời tiết ít mưa, nắng nhiều, lượng bốc hơi nước tăng cao, độ mặn trên các ao nuôi tôm lên cao, ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của tôm, cua... Qua đo đạc của ngành chuyên môn, độ mặn tại các tuyến sông lớn vượt ngưỡng 35‰, ngay cả sâu vào vùng nội đồng như ở huyện Thới Bình cũng đạt ngưỡng trên 30‰. Phạm vi xâm nhập mặn trên sông Gành Hào khoảng 70-80 km, trên Sông Ðốc khoảng 60-70 km.

Ðối với tình hình thiếu nước ngọt sinh hoạt, qua rà soát, khu vực đặc biệt khó khăn trong điều kiện tiếp cận nguồn nước chủ yếu tập trung ở các huyện: Trần Văn Thời, U Minh, Thới Bình với khoảng 1.719 hộ, do không khai thác được nước ngầm, kênh rạch khô cạn, đường bị sụt lún, giao thông bị chia cắt...

“Ðiều đáng mừng là gần đây có rất nhiều đơn vị, tổ chức từ thiện đã tiến hành cấp nước ngọt miễn phí cho người dân thông qua nhiều hình thức, từ việc sử dụng tàu đến xe. Chẳng hạn, Quân khu 9 đã nhiều lần sử dụng tàu, xe cấp nước cho người dân U Minh, Trần Văn Thời, Thới Bình. Ngoài hải đảo thì Vùng Cảnh sát biển 4 và Hải quân Vùng 5 đã nhiều lần sử dụng tàu cấp nước cho cán bộ, chiến sĩ, ngư dân trên đảo Hòn Chuối. Hình thức cấp nước cũng đa dạng, từ việc bơm nước từ bồn, đến tặng bình chứa nước, can chứa nước, chai nước miễn phí, kịp thời và phù hợp thực tế tại địa phương. Người dân vui mừng và phấn khởi khi giải được cơn khát”, ông Phan Hoàng Vũ thông tin.

Trước những khó khăn do hạn hán gây ra, bằng tấm lòng nhân ái và trách nhiệm với xã hội, các tổ chức, đơn vị, lực lượng vũ trang tích cực tặng nước ngọt đến người dân vùng khát. (Ảnh chụp tại xã Biển Bạch, huyện Thới Bình).

Sớm khắc phục sụt lún, sạt lở

Ðến cuối tháng 4 vừa qua, tình hình sụt lún, sạt lở do hạn hán trên địa bàn huyện Trần Văn Thời đã có dấu hiệu giảm, tuy nhiên vẫn xuất hiện những vị trí sụt lún mới, như ở xã Trần Hợi có tuyến bờ Nam kênh Quảng Hảo với 3 vị trí; xã Khánh Hưng có tuyến bờ Bắc kênh Cơi Nhì với 1 vị trí, tuyến bờ Ðông kênh Hiệp Hòa 1 vị trí... Như vậy, đến nay có 135 tuyến đường trên địa bàn vùng ngọt huyện Trần Văn Thời xảy ra tình trạng sụt lún, sạt lở do hạn hán, với chiều dài trên 17 km (đường bê tông trên 13,5 km), ước thiệt hại trên 26 tỷ đồng. Thiệt hại lớn là ở những tuyến đường bê tông có mặt đường rộng 3 m đạt chuẩn nông thôn mới, đặc biệt là những tuyến vừa hoàn thành, đưa vào sử dụng chưa được bao lâu. Như tuyến đường bê tông rộng 3 m với nhiều cây cầu từ xã Khánh Hưng sang xã Khánh Lộc nhằm đấu nối với tuyến đường bờ Bắc Sông Ðốc từ thị trấn Trần Văn Thời, thị trấn Sông Ðốc, chỉ mới đưa vào sử dụng đã sụt lún nhiều vị trí, gây thiệt hại nặng nề mặt đường, đường dẫn vào cầu, nghiêng cầu... Nhiều vị trí sụt lún hoàn toàn, làm cho giao thông bị chia cắt.

Bà Trương Thị Sơn, ấp Kinh Hãng A, xã Khánh Hưng, có nhà ngay khu vực có con đường, 2 cây cầu vừa mới xây dựng xong, vẫn còn mới mà đã xảy ra sụt lún, than thở: “Ðường, cầu mới vừa xây xong, chưa kịp mừng thì đã hư hỏng do hạn hán, đáng lo ngại hơn khi đây là tuyến đường chính để lưu thông, học sinh đến trường, đặc biệt vào ban đêm xảy ra nhiều vụ tự té ngã khi cố gắng vượt qua những vị trí sụt lún...”.

Cách đó không xa, đường dẫn 2 bên chân cầu Kênh Hãng (rộng 3 m) đã sụt lún hoàn toàn, làm mố trụ chân cầu nghiêng, kéo theo gây lệch gầm cầu, nguy cơ đổ sập hoàn toàn cây cầu bất cứ lúc nào, gây bất an cho người dân. Việc sửa chữa, khắc phục cầu Kênh Hãng sau này được đánh giá là rất khó khăn, tốn kém.

Sụt lún do hạn hán khắc nghiệt đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến kết cấu hạ tầng, an toàn giao thông trên địa bàn vùng ngọt huyện Trần Văn Thời. (Ảnh chụp tại đường và cầu Kênh Hãng A, xã Khánh Hưng).

Thực tế này không chỉ ở vùng ngọt Trần Văn Thời, mà hạn hán còn gây ảnh hưởng tại xã Khánh An, huyện U Minh khi xuất hiện 8 vị trí sụt lún trên tuyến kênh T19, Ấp 13 với chiều dài 152 m.

“Ðến cuối tháng 4, trên địa bàn các xã, thị trấn vùng ngọt huyện Trần Văn Thời đã khắc phục kè xịa cây tạm được 105 điểm, với tổng chiều dài 2.150 m; đã thực hiện cắt, tỉa cây được hơn 170 tuyến đường, cắt 1.975 cây, tỉa hơn 1.500 cây (gồm cây dừa, cây bạch đàn, cây gừa và loại cây tán lớn khác...)”, ông Kiều Minh Tiếng, Phó chủ tịch UBND huyện Trần Văn Thời, thông tin.

Những ngày qua, rải rác trên vùng ngọt huyện Trần Văn Thời đã có mưa nhưng lượng mưa không lớn. Dự báo khi có mưa, nước len qua những đường rạn nứt, tình hình sạt lở sẽ còn lớn rộng hơn. Ông Kiều Minh Tiếng cho biết, khi mùa mưa đến, lúc các tuyến kênh, rạch đã đầy nước thì địa phương sẽ tiến hành gia cố, nạo vét bồi, trúc đất đen các đoạn sụt lún, sạt lở và làm lại mặt đường bê tông để đảm bảo cho sản xuất và nhu cầu đi lại của Nhân dân trong vùng.

“Việc này, Tổ khảo sát, đánh giá sơ bộ ban đầu về mức độ thiệt hại do sạt lở, sụt lún đang tiến hành khảo sát, đánh giá để tham mưu đề xuất UBND huyện xem xét; có ghi nhận hình ảnh thiệt hại ban đầu, xác định thứ tự ưu tiên để khi có điều kiện thì khắc phục sớm sau khi xác định được danh mục công trình và tổng kinh phí cần khắc phục”, ông Kiều Minh Tiếng thông tin, đồng thời cho biết, địa phương kiến nghị sử dụng từ nguồn kinh phí dự phòng, kinh phí từ quỹ Phòng, chống thiên tai để khắc phục, cùng với đó là tranh thủ sự hỗ trợ từ cấp trên.

Thiệt hại do hạn hán sẽ còn diễn biến phức tạp, việc khắc phục sẽ gặp nhiều khó khăn và khi mùa mưa đến, Cà Mau lại tiếp tục ứng phó trước tình trạng sạt lở trên các tuyến sông, vùng ven biển. Có thể thấy, Cà Mau là địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề và quanh năm do tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Rất cần có sự chủ động, tích cực từ nhiều phía, nhất là từ người dân tại chỗ, và cần nguồn lực đầu tư đủ mạnh để ứng phó kịp thời, phù hợp thực tiễn nhằm giảm thiểu thiệt hại, để đời sống người dân ổn định và bền vững hơn. Trước mắt, cần có giải pháp và khắc phục cho được thực tế của việc hình thành các tuyến lộ giao thông nông thôn nằm ven các tuyến kênh, sông như hiện trạng trước đây, có như thế mới không xảy ra sụt lún, sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống, lãng phí nguồn ngân sách và tài sản Nhân dân./.

Trần Nguyên