Ta thay đổi trước khi Google thay đổi

'Tìm kiếm trên Internet sẽ thay đổi' là tựa đề bài viết trên Tạp chí Kinh tế Sài Gòn số 15-2024. Trong bài viết, tác giả Nguyễn Vũ đề cập câu chuyện 'Google phải cải tiến bộ máy tìm kiếm của mình' trước các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI).

Ở bài viết này, tôi muốn đề cập một góc nhìn khác liên quan người dùng Google (là chúng ta), cách các trang web đang tạo ra thông tin để Google thu thập và những “bẫy” thông tin trên công cụ tìm kiếm như Google.

Các gợi ý tốp đầu tìm kiếm của Google chứa thông tin lừa đảo.

Thứ nhất, khi cần tìm kiếm thông tin nào đó ta thường sẽ tra cứu trên Google bằng cách “gõ từ khóa”. Lúc này, Google sẽ trả về kết quả là những trang web chứa thông tin muốn tìm kiếm dựa trên nhiều tiêu chí.

Điều đáng nói, các trang web này lần lượt được Google xếp hạng. Trong đó, các trang web hiển thị đầu tiên trên trang kết quả, thường có ghi rõ “tài trợ”, tức “quảng cáo”. Sau đó mới đến các trang web cung cấp thông tin tìm kiếm thật sự.

Điều này giúp Google thu về lợi nhuận khổng lồ nhưng lại tạo ra “cơ hội” để những tổ chức/cá nhân lừa đảo lách luật, quảng cáo thông tin sai lệch để hưởng lợi.

Ví dụ, bạn đang cần vay tiền và gõ tìm kiếm “vay tiền nhanh online” thì những kết quả Google trả về đầu tiên là: các trang web với tên miền “rất lạ” và những lời quảng cáo có cánh: giải ngân trong ngày, vay không mất phí, đăng ký 1 phút, nhận tiền sau 30 phút…

Với những người đủ tỉnh táo thì đều biết đây là các app tín dụng đen và nếu đăng ký vay thì sẽ vướng vào vô số hệ lụy mà báo chí đã liên tục phản ánh suốt thời gian qua.

Hay bạn thử gõ tìm kiếm cụm từ “lấy lại tiền bị lừa đảo qua mạng” thì bốn kết quả đầu tiên vẫn là những trang web “chịu chi” cho Google. Và tất nhiên, các trang web này đều thuộc các cá nhân/tổ chức lừa đảo với tên miền quốc tế và những lời hứa hẹn mỹ miều: Hỗ trợ lấy lại tiền bị lừa, cách trình báo công an, thu hồi tiền bị lừa…

Cứ thế, có rất nhiều “bẫy tìm kiếm” được giăng lên Google. Và nếu người dùng không tỉnh táo thì dễ chịu những hậu quả không đáng có.

Thứ hai, kể cả khi tìm kiếm những thông tin vô thưởng vô phạt như cách nấu một món ăn… thì Google – dù được xem là bộ máy tìm kiếm thông minh nhất, vẫn cung cấp những thông tin chưa thực sự hợp tình hợp lý. Ví dụ, một người dùng mới tìm hiểu về chứng khoán gõ tìm kiếm “cách đầu tư cổ phiếu an toàn” thì Google sẽ trả về 166.000.000 kết quả (0,29 giây) trong đó kết quả hiển thị đầu tiên thuộc về một công ty bảo hiểm. Hay vào ngày cuối tuần, bạn muốn đổi món cho cả nhà và gõ tìm kiếm “cách nấu bún bò Huế” thì một công ty điện máy nào đó sẽ chiếm tốp đầu tiên.

Tất nhiên, việc công ty bảo hiểm bàn chuyện đầu tư chứng khoán hay công ty điện máy bàn chuyện nấu bún bò không sai. Nhưng những người trong ngành sản xuất nội dung trang web đều biết rằng: Thông tin đó chưa chuẩn, chưa thực sự cung cấp thông tin hữu ích cho người dùng khi họ cần.

Nói cách khác, với mạng Internet, nhiều công ty đang tìm mọi cách để tiếp cận người dùng ở không gian này. Trong đó, cách được cho là tốt nhất chính là tối ưu hóa công cụ tìm kiếm như Google để “chiếm sóng” tốp đầu tìm kiếm, kéo lượt truy cập cho trang web.

Nhưng cũng vì cách làm bất chấp này, các trang web đang đi lệch nội dung, cung cấp thông tin không giá trị cho người dùng. Thậm chí, nhiều trang web chuyên sao chép, xào nấu thông tin và dùng nhiều “chiêu trò” để lên tốp đầu và tạo ra một không gian tìm kiếm… đầy thông tin rác!

Kết lại, trước khi chờ đợi những thay đổi từ Google về việc thu phí hay không thu phí tìm kiếm thì chúng ta cần thay đổi trước. Cụ thể, với người dùng cần tìm kiếm thông tin một cách thông minh hơn, tốt nhất tự trang bị kiến thức cho mình, đừng quá tin vào những gợi ý từ các công cụ tìm kiếm, các trang web hay chuyên gia trên mạng.

Riêng các tổ chức/cá nhân có trang web đang cố tối ưu hóa nội dung cho công cụ tìm kiếm như Google cũng cần thay đổi: Hãy tập trung vào những gì hữu ích cho người dùng, cung cấp những thông tin thực sự có giá trị trên Internet.

Khánh Hưng

Nguồn Saigon Times: https://thesaigontimes.vn/ta-thay-doi-truoc-khi-google-thay-doi/