Những chất dinh dưỡng cải thiện thị lực người quáng gà

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn với người bệnh quáng gà

Theo ThS.BS Nguyễn Cảnh Thắng, Bệnh viện Mắt Trung ương, quáng gà là cách gọi dân gian của bệnh thoái hóa sắc tố võng mạc. Thực tế thoái hóa sắc tố võng mạc không phải là một bệnh mà là một nhóm các bệnh có tính di truyền được biểu hiện bằng triệu chứng nhìn kém trong điều kiện ánh sáng yếu. Vùng nhìn của người bệnh thu hẹp dần và xuất hiện các đám sắc tố hình tế bào xương ở võng mạc khi thăm khám đáy mắt.

Khi nói đến việc duy trì thị lực, chế độ ăn uống đóng một vai trò cơ bản. Giống như mọi bộ phận khác trên cơ thể, mắt cần những chất dinh dưỡng thiết yếu để hoạt động bình thường, vì vậy điều quan trọng là phải biết những chất dinh dưỡng nào giúp cho mắt khỏe mạnh.

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị, phòng ngừa bệnh quáng gà. Khi chế độ ăn thiếu hụt vitamin A có thể dẫn đến bệnh quáng gà vì vitamin A có vai trò quan trọng giúp võng mạc mắt hoạt động bình thường trong điều kiện thiếu sáng.

Đôi mắt cực kỳ phức tạp và phụ thuộc vào nhiều chất dinh dưỡng khác nhau để thực hiện đúng chức năng của chúng. Nếu bạn đang thiếu một loại vitamin thiết yếu, bạn có thể bắt đầu gặp một số vấn đề. Ví dụ: những người bị thiếu vitamin A có nguy cơ cao mắc bệnh quáng gà. Đôi mắt cần vitamin A để tạo ra một sắc tố cụ thể trong võng mạc cần thiết cho thị lực trong điều kiện ánh sáng yếu, vì vậy khi bạn không nhận đủ vitamin A, mắt bạn sẽ không hoạt động tốt trong điều kiện ánh sáng yếu. Nói một cách đơn giản, vitamin A giúp bạn nhìn rõ vào ban đêm.

Đây chỉ là một ví dụ về tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với đôi mắt. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn bắt đầu khó nhìn vào ban đêm, không nên tự ý bổ sung quá nhiều vitamin A mà hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra mắt toàn diện.

Chế độ ăn uống đầy đủ vitamin A giúp cải thiện thị lực, ngăn ngừa bệnh quáng gà hiệu quả.

2. Một số dưỡng chất cần thiết với người bị quáng gà

TS.BS Đặng Xuân Nguyên, chuyên gia Nhãn khoa cho biết, đôi mắt cần nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là các chất chống oxy hóa như vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin… Do vậy, trong chế độ ăn hằng ngày bạn cần cung cấp đủ các loại thực phẩm như rau xanh, cà rốt, thịt, trứng, sữa, cá biển, các loại hạt… giúp cho cơ thể nói chung và đôi mắt nói riêng được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.

Người bệnh quáng gà nên ăn thực phẩm giàu vitamin A đến E, chú ý đến acid béo omega-3, kẽm, carotenoids. Vitamin A không phải là chất dinh dưỡng duy nhất giúp ích cho mắt - trên thực tế, có nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu giúp mắt khỏe mạnh. Do đó, người bị quáng gà phải tuân theo một chế độ ăn uống cân bằng để giúp giữ cho thị lực khỏe mạnh và tầm nhìn rõ ràng.

Dưới đây là những chất dinh dưỡng quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh quáng gà:

Vitamin A

Vitamin A được biết đến với việc duy trì sức khỏe võng mạc. Võng mạc là một lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt có chức năng chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu điện được gửi đến não thông qua dây thần kinh thị giác. Vitamin A tạo ra sắc tố mà võng mạc sử dụng để nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu. Đây cũng là một phần quan trọng trong sự phát triển mắt khỏe mạnh ở trẻ em.

Beta-carotene là dưỡng chất hỗ trợ cơ thể hấp thụ, sử dụng vitamin A tốt hơn. Vai trò của beta-carotene là chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể.

Thực phẩm chứa nhiều vitamin A bao gồm: Khoai lang, cà rốt, rau bina, cải xoăn, hầu hết các loại rau lá xanh, bông cải xanh, lòng đỏ trứng, gan bò, các sản phẩm từ sữa như sữa, phô mai, đu đủ, xoài...

Lưu ý: Vitamin A có thể được lưu trữ trong cơ thể, do đó việc bổ sung quá liều dễ gây độc hại. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ thực phẩm chức năng vitamin A nào. Phụ nữ mang thai, cho con bú cần lưu ý liều lượng vitamin A phù hợp để đảm bảo an toàn.

Vitamin B

3 loại vitamin B có lợi cho mắt là B6, B9, B12. Những vitamin này rất quan trọng trong việc giảm viêm, giúp bảo vệ mắt khỏi những tổn thương có thể dẫn đến đục thủy tinh thể hoặc thoái hóa điểm vàng.

Thực phẩm chứa nhiều vitamin B như: thịt gia cầm, thịt bò, nhiều loại hải sản, sữa, các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh, chuối, các loại đậu (như đậu đen, đậu xanh), ngũ cốc, trứng…

Vitamin C

Vitamin C là một chất chống oxy hóa. Nó giúp giữ cho hệ thống miễn dịch mạnh mẽ, chống lại các gốc tự do, đồng thời giữ cho các mạch máu khỏe mạnh.

Bạn có thể tìm thấy vitamin C trong: ổi, cam, các loại trái cây họ cam quýt, dâu tây, ớt chuông đỏ, xanh, kiwi, bông cải xanh…

Vitamin D

Vitamin D - "vitamin ánh nắng" - được tổng hợp trong da như một phản ứng với ánh sáng mặt trời, vitamin này có trong nhiều loại thực phẩm. Nó quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của mắt, giúp phòng ngừa các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng.

Thực phẩm chứa vitamin D như: Cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu, ngũ cốc tăng cường, các sản phẩm từ sữa, lòng đỏ trứng…

Vitamin E

Vitamin E là một loại vitamin chống oxy hóa và tan trong chất béo, có nghĩa là cơ thể dự trữ nó để sử dụng sau này. Vitamin E giúp bảo vệ các tế bào trong mắt khỏi các gốc tự do cũng như các tế bào gây hại khác.

Vitamin E có nhiều trong: quả hạnh, rau bina, hạt hướng dương, bơ…

Thực phẩm giàu vitamin E tốt cho mắt.

Acid béo omega-3

Aicd béo omega-3 rất cần thiết cho việc sản xuất nước mắt, có nhiều trong não và võng mạc, rất quan trọng để duy trì các cơ quan cảm quang của mắt. Omega-3 cũng có đặc tính chống viêm và có thể bảo vệ chống lại một số bệnh về mắt.

Aicd béo omega-3 có nhiều trong: Cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ; hạt lanh, hạt chia, quả óc chó, đậu nành, đậu hũ…

Lutein và zeaxanthin

Đây là những carotenoid bảo vệ mắt khỏi bị hư hại. Chúng được tìm thấy ở nồng độ cao ở hoàng điểm, phần võng mạc chịu trách nhiệm cho tầm nhìn trung tâm sắc nét.

Bạn có thể tìm thấy những thứ này trong:

Rau bina, các loại rau lá xanh
Bông cải xanh
Quả bí
Bắp cải Brussel
Ngô
Trứng
Trái cây họ cam quýt

Bổ sung thực phẩm giàu kẽm

Kẽm là một khoáng chất đóng vai trò quan trọng đối với mắt, giúp cơ thể hấp thụ vitamin A và các chất dinh dưỡng khác. Nếu không có kẽm trong chế độ ăn uống, mắt bạn cần phải làm việc nhiều hơn để có được thứ chúng cần.

Thực phẩm giàu kẽm: Thịt nạc, thịt gia cầm, hải sản, các loại đậu, hạt bí ngô, các sản phẩm từ sữa, đậu, các loại hạt, một số loại trái cây như bơ, mâm xôi…

Nước

Nước cần thiết cho các hoạt động và các cơ quan của cơ thể. Uống đủ nước mỗi ngày cũng giúp cơ thể vận chuyển vitamin, khoáng chất đến các bộ phận khác nhau, bao gồm cả mắt.

Uống đủ nước cũng quan trọng với mắt.

3. Tham khảo món ăn tốt cho người bệnh quáng gà

Salad rau bina và cà rốt với nước sốt chanh-tahini.

Nguyên liệu:

2 chén rau bina tươi
2 củ cà rốt, bào sợi
1/4 cốc hạnh nhân nướng, cắt nhỏ
1/4 cốc quả nam việt quất khô

Nguyên liệu làm nước sốt chanh-tahini cần:

2 muỗng canh tahini
2 thìa nước cốt chanh tươi
1 muỗng canh dầu ô liu
1 vài tép tỏi, băm nhỏ

Để làm nước sốt, trộn đều nước cốt chanh, tahini, dầu, tỏi, gia vị, sau đó để sang một bên.

Trong một bát salad lớn, trộn đều rau, hạnh nhân, quả mọng với nhau. Sau đó, rưới nước sốt lên chúng. Sử dụng ít hoặc nhiều theo khẩu vị. Trộn tất cả mọi thứ lại với nhau một lần nữa để đảm bảo thức ăn được phủ đều, sau đó dùng lạnh.

Những thành phần này đều có các chất dinh dưỡng mà mắt cần. Rau bina chứa nhiều vitamin A và E, cà rốt cung cấp beta-carotene, chất sẽ chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể. Hạnh nhân có nhiều vitamin E, quả nam việt quất rất giàu chất chống oxy hóa. Nước sốt bổ sung chất béo lành mạnh vào chế độ ăn uống.

Không chỉ người bệnh quáng gà mà mọi người đều nên đi kiểm tra mắt định kỳ. Ảnh minh họa.

4. Một số lưu ý với người bệnh quáng gà

Chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và giữ gìn sức khỏe của mắt. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn uống phù hợp với tình trạng bệnh cũng như nhu cầu cá nhân. Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với việc điều trị y tế là cách tốt nhất để điều trị và phòng ngừa bệnh quáng gà.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn vì những thực phẩm này có thể gây hại cho mắt.

Ngoài ra, việc tăng cường tập luyện thể dục thể thao cũng góp phần nâng cao sức khỏe, cải thiện thị lực và phòng ngừa các bệnh về mắt, bao gồm cả bệnh quáng gà.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị, phòng ngừa bệnh quáng gà. Bằng cách bổ sung đầy đủ vitamin A, kẽm, beta-carotene và hạn chế thực phẩm gây hại, bạn có thể cải thiện thị lực, bảo vệ sức khỏe mắt hiệu quả. Trường hợp dùng chất bổ sung phải theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa vì tự ý dùng dễ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ví dụ dư thừa vitamin A gây độc cho gan.

Thùy Vân