Chuyến thăm nhiều thông điệp

Vượt qua khó khăn để thúc đẩy quan hệ

Theo hãng thông tấn nhà nước IRNA của Iran, Tổng thống Raisi sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các phái đoàn của họ sẽ ký kết nhiều văn bản hợp tác. Ngoài ra, gặp gỡ lãnh đạo các doanh nghiệp hai bên và kiều bào Iran ở Trung Quốc cũng là một phần trong lịch trình của ông.

Thực tế, hai nhà lãnh đạo từng gặp nhau vào tháng 9 năm ngoái tại Samarkand, Uzbekistan, khi Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh sự ủng hộ của Trung Quốc đối với Iran. Chuyến thăm lần này diễn ra ngay sau lễ kỷ niệm 44 năm Cách mạng Hồi giáo năm 1979 được Iran tổ chức vào cuối tuần trước.

Hơn nữa, chuyến đi 3 ngày của nhà lãnh đạo Iran cũng diễn ra sau tuyên bố chung của Chủ tịch Tập Cận Bình và các nhà lãnh đạo các quốc gia vùng Vịnh hồi cuối năm ngoái khiến Tehran thất vọng. Theo SCMP, trong tuyên bố chung kết thúc Hội nghị thượng đỉnh giữa Trung Quốc và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) tại Ảrập Xêút, cả hai bên nhất trí rằng thành viên của GCC là Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) nên sử dụng đàm phán để giải quyết tranh chấp lãnh thổ với Iran về các đảo ở eo biển Hormuz. Tuy nhiên, điều này đã làm tăng nhiệt độ ở Iran. Ngay sau hội nghị, Iran triệu tập đại sứ Trung Quốc tại Iran, Chang Hua, để điều trần về tranh chấp quần đảo của họ. Iran tuyên bố chủ quyền đối với Greater Tunb, Lesser Tunb và Abu Musa, ba hòn đảo ở eo biển Hormuz mà nước này kiểm soát từ năm 1971, nhưng UAE cũng tuyên bố chủ quyền.

Bắc Kinh nhiều lần nhấn mạnh, quan hệ của Trung Quốc với Iran và các nước vùng Vịnh không nhằm vào bất kỳ bên thứ ba nào. Đất nước gấu trúc đã củng cố chỗ đứng của mình ở Trung Đông kể từ khi Mỹ xoay trục khỏi khu vực dưới thời chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Bên lề Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải tại Uzbekistan vào tháng 9, Chủ tịch Tập Cận Bình nói với Tổng thống Raisi rằng, Trung Quốc nhìn nhận mối quan hệ với Iran từ “quan điểm chiến lược và dài hạn” và sẵn sàng tăng cường liên lạc và phối hợp với Iran. Sau đó ba tháng, ông Raisi khẳng định duy trì cam kết làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược trong cuộc gặp với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hồ Xuân Hoa tại Tehran.

Nguồn: ITN

Các nhà phân tích còn cho rằng, chuyến thăm không chỉ tiếp tục triển khai quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Trung Quốc và Iran mà còn cho thấy quyết tâm không ngừng của chính quyền Tổng thống Raisi trong việc thúc đẩy chính sách “Hướng Đông”, nghĩa là xây dựng liên minh với các cường quốc thế giới không thuộc phương Tây có cấu trúc chính trị tương đồng với Iran.

Điểm sáng quan hệ kinh tế và năng lượng

Trước đó, hồi đầu năm 2022, Bắc Kinh và Tehran công bố kế hoạch tăng cường liên kết cơ sở hạ tầng và năng lượng khi thỏa thuận hợp tác chiến lược kéo dài 25 năm mang tính bước ngoặt được ký năm 2021 có hiệu lực. Nội dung của thỏa thuận này bao gồm các hoạt động kinh tế chính từ dầu mỏ và khai thác mỏ đến công nghiệp, giao thông vận tải và nông nghiệp.

Vì vậy, theo ông Tang Zhichao, nhà phân tích Trung Đông tại Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc, ưu tiên hàng đầu trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Raisi là thúc đẩy và phát triển quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc-Iran, đồng thời thúc đẩy thỏa thuận hợp tác 25 năm và tiếp tục thực hiện nó.

Thực sự, Iran và Trung Quốc có mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ, đặc biệt là trong các lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, thương mại và đầu tư. Cho tới nay, Trung Quốc là khách hàng mua dầu lớn của Iran và là nguồn đầu tư quan trọng vào quốc gia Trung Đông này. Theo IRNA, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Iran. Số liệu thống kê 10 tháng qua của Hải quan Iran cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của nước này sang Trung Quốc đạt 12,6 tỷ USD, trong khi nhập khẩu lượng hàng hóa trị giá 12,7 tỷ USD từ Trung Quốc. Cả hai phấn đấu đạt mục tiêu tăng cường thương mại lên 600 tỉ USD vào thập kỷ tới.

Ngọc Minh