Xây dựng cơ sở dữ liệu khí tượng, thủy văn Phú Yên: Phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương
Nhân viên Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung Bộ tiến hành cập nhật số liệu về thủy văn. ẢNH: LỆ VĂN
Thu thập, xử lý, lưu trữ, thông tin hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) khí tượng, thủy văn tỉnh Phú Yên có vai trò quan trọng trong việc phục vụ các hoạt động của ngành Khí tượng thủy văn (KTTV) nói chung và công tác dự báo, cảnh báo KTTV nói riêng. Công tác này được thực hiện tốt sẽ góp phần giảm thiểu rủi ro do thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội…
Mới đây, Hội đồng khoa học cấp tỉnh tổ chức nghiệm thu đề tài “Xây dựng hệ thống CSDL về KTTV tỉnh Phú Yên”. Đề tài do kỹ sư Trần Công Danh (Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ) làm chủ nhiệm. Kinh phí thực hiện hơn 1,6 tỉ đồng, từ nguồn ngân sách sự nghiệp khoa học.
Rất cần thiết
Theo ông Trần Công Danh, khi triển khai đề tài này, nhóm nghiên cứu có rất nhiều thuận lợi. Đó là kế thừa một số kinh nghiệm nghiên cứu tương tự ở trong nước, đồng thời có thể lựa chọn và ứng dụng các công cụ phân tích, tính toán tiên tiến từ các nước trên thế giới, kết hợp với dữ liệu thu thập từ những đợt điều tra khảo sát trong những năm gần đây. Đề tài còn kế thừa số liệu tại các trạm KTTV trên địa bàn tỉnh Phú Yên từ năm 1977-2010. Song song đó, cơ quan chủ trì đề tài cũng rút được nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện đề tài về đặc điểm KTTV giúp xây dựng hệ thống CSDL KTTV tỉnh Phú Yên tốt hơn, chất lượng cao hơn…
Tuy nhiên, cũng theo ông Danh, do hạn chế về số liệu, khoa học, công nghệ, hệ thống CSDL về KTTV ở Phú Yên chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của đời sống kinh tế - xã hội hiện nay. Bên cạnh đó, những nghiên cứu về đặc điểm khí hậu, thủy văn trước đây chưa thể hiện rõ biến đổi các yếu tố KTTV theo không gian và nghiên cứu về hải văn ven bờ còn ít, chưa có nghiên cứu về đặc điểm thủy triều, sóng ven biển tỉnh Phú Yên. Điều này ảnh hưởng đến độ chính xác trong đánh giá, phân tích đặc trưng khí hậu thủy văn và các bản đồ đẳng trị lượng mưa, nhiệt độ, dòng chảy.
“Để nâng cao độ chính xác trong phân tích, đánh giá biến đổi, quy luật khí hậu, thủy văn trên địa bàn tỉnh Phú Yên, nhóm nghiên cứu lập thêm trạm đo thủy văn, tiêu khí hậu và ứng dụng công cụ toán học, mô hình toán để khôi phục, kéo dài, bổ sung số liệu để đáp ứng và phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội, phòng chống lụt bão, ngập úng trên địa bàn tỉnh. Việc xây dựng CSDL về KTTV của tỉnh nhằm bổ sung tài liệu, cập nhật những thông tin mới nhằm hoàn chỉnh đặc điểm KTTV của tỉnh là cần thiết”, ông Nguyễn Công Danh cho biết thêm.
Nhiều lợi ích thiết thực
Theo ông Nguyễn Công Danh, từ tháng 10/2019 đến nay, nhóm nghiên cứu đã xây dựng CSDL, tính toán các đặc trưng khí hậu, thủy văn, hải văn; phân vùng khí hậu, thủy văn tỉnh Phú Yên để đưa ra giải pháp khai thác sử dụng hợp lý tài nguyên khí hậu, tài nguyên nước. Đồng thời, nhóm còn đề xuất giải pháp tổng thể công trình, phi công trình và giải pháp phòng tránh các loại thiên tai thường gặp; xây dựng hoàn chỉnh CSDL về KTTV của Phú Yên. Trong đó, nhóm nghiên cứu đã thiết lập CSDL về mạng lưới các trạm khí tượng thủy văn cùng với các số liệu: nắng, mưa, nhiệt độ, độ ẩm, độ bốc hơi, mực nước, lưu lượng; xây dựng công cụ quản lý CSDL; xây dựng phần mềm CSDL gồm: Bản đồ số; quản lý số liệu khí tượng; truy, xuất, quản lý dữ liệu cho từng dữ liệu và xây dựng hệ thống WebGIS.
Nhận xét về đề tài, PGS.TS Nguyễn Bá Thủy, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, cho rằng: Đề tài này sẽ tạo được ngân hàng tư liệu về khí hậu, thủy văn và hải văn cho tỉnh Phú Yên. Kết quả nghiên cứu của đề tài giúp các sở, ban ngành, đơn vị trong tỉnh cũng như các đơn vị ngoài tỉnh đang có dự án xây dựng phát triển kinh tế ở Phú Yên có cái nhìn tổng thể, đánh giá tổng quát về đặc điểm khí hậu, thủy văn, tạo cơ sở để thiết kế xây dựng các công trình trọng điểm ở địa phương; đồng thời giúp cho UBND tỉnh, các nhà hoạch định chính sách có những kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với đặc điểm từng vùng miền, có những chính sách khai thác bảo vệ nguồn tài nguyên khí hậu và nước một cách hợp lý. Đặc biệt, đề tài này giúp Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh, các địa phương, các ngành, các cấp chủ động hơn trong công tác chỉ đạo phòng tránh bão lũ, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra.
Theo ông Dương Bình Phú, Giám đốc Sở KH&CN, đề tài xây dựng CSDL về khí hậu, thủy văn giúp các ngành chủ động hơn trong việc tổ chức các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, du lịch có hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, cũng như có những chính sách hợp lý trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản địa phương. Đề tài còn là nguồn tài liệu tra cứu, giảng dạy trong trường học, phục vụ mọi đối tượng quan tâm, tìm hiểu về điều kiện khí hậu, thủy văn tỉnh Phú Yên.
Đài KTTV tỉnh Phú Yên sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học của đề tài để nâng cao năng lực dự báo thời tiết, khí hậu, thủy văn giúp địa phương chủ động trong công tác sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội và phòng chống, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra.
