Người Trung Quốc đổ xô đi mua vàng như thể không có ngày mai

Mua vàng bằng bất cứ hình thức nào

Khi vàng tăng vọt trong năm nay lên mức giá cao nhất từ trước đến giờ, Xena Lin đã tham gia vào cơn sốt này bằng cách mua hàng tháng những “hạt đậu” vàng, những miếng kim loại quý giống như sỏi.

Đối với Xena Lin, một nhân viên hành chính 25 tuổi ở miền nam Trung Quốc, những hạt đậu trị giá hơn 80 USD - đủ nhỏ để nằm trên đầu ngón tay và nặng khoảng 0,85 gram - là một cách hợp lý để mua vào niềm vui vàng mà không cần phải vung tiền cho đồ trang sức, vàng miếng hoặc tiền xu.

Những hạt đậu vàng với trọng lượng chưa tới 1 gram đang được người Trung Quốc lùng mua như một cách tích trữ vàng với chi phí thấp nhất - Ảnh: New York Times

Trước đây, Lin đã từng thử đầu tư vào cổ phiếu, nhưng cô cho biết việc mua vàng, đặc biệt theo cách thú vị này, đã truyền cảm hứng cho cô. “Tôi vẫn đang làm việc chăm chỉ để tiết kiệm nhiều hơn”, Lin nói.

Thường được coi là khoản đầu tư an toàn trong thời kỳ bất ổn địa chính trị và kinh tế, vàng đã tăng giá sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và sau đó là cuộc chiến ở Gaza nổ ra. Nhưng việc vàng leo lên mức cao trên 2.400 USD/ounce đã được duy trì và tồn tại lâu hơn nhờ sức mua khổng lồ ở Trung Quốc.

Người tiêu dùng Trung Quốc đổ xô đến vàng khi niềm tin của họ vào các khoản đầu tư truyền thống như bất động sản hoặc chứng khoán sụt giảm. Đồng thời, ngân hàng trung ương nước này đã liên tục bổ sung vào dự trữ vàng của mình, đồng thời giảm bớt lượng nợ Mỹ nắm giữ. Và đổ thêm dầu vào lửa là các nhà đầu cơ Trung Quốc đang đánh cược rằng vẫn còn dư địa để tăng giá.

Trung Quốc đã có ảnh hưởng đáng kể trên thị trường vàng. Nhưng ảnh hưởng của đất nước này đã trở nên rõ ràng hơn trong đợt tăng giá mới nhất này - giá toàn cầu tăng gần 50% kể từ cuối năm 2022.

Nhu cầu của Trung Quốc đang chi phối thị trường

Tháng trước, giá vàng tăng vọt ngay cả sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ phát đi tín hiệu rằng họ sẽ duy trì lãi suất cao hơn trong thời gian dài hơn. Và nó tiếp tục tăng giá ngay cả khi đồng USD đã tăng giá so với hầu hết các loại tiền tệ chính trên thế giới trong năm nay.

Một khách mua vàng bên trong cửa hàng trang sức Luk Fook Holdings International ở Thượng Hải - Ảnh: Bloomberg

Giá đã quay trở lại khoảng 2.300 USD/ounce, nhưng ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng thị trường vàng không còn bị chi phối bởi các yếu tố kinh tế mà bởi ý muốn bất chợt của người mua và nhà đầu tư Trung Quốc.

Ross Norman, giám đốc điều hành của MetalsDaily.com, một nền tảng chia sẻ thông tin về kim loại quý có trụ sở tại London, cho biết: “Trung Quốc chắc chắn đang thúc đẩy giá vàng. Dòng vàng chảy vào Trung Quốc đã chuyển từ trạng thái rắn sang dòng chảy tuyệt đối”.

Theo Hiệp hội Vàng Trung Quốc, tiêu thụ vàng nội địa của nước này đã tăng 6% trong quý đầu tiên so với một năm trước đó. Nó xuất hiện ngay sau mức tăng 9% vào năm ngoái.

Đầu tư vàng trở nên hấp dẫn hơn khi các khoản đầu tư truyền thống trở nên mờ nhạt. Lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc, nơi gửi gắm tiền tiết kiệm của hầu hết các gia đình, vẫn đang trong tình trạng khủng hoảng.

Niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán trong nước vẫn chưa hoàn toàn trở lại. Một loạt quỹ đầu tư lớn nhắm vào người giàu đã bị lật đổ sau khi thất bại trong việc đặt cược vào bất động sản.

Với một vài lựa chọn thay thế tốt hơn, tiền đã chảy vào các quỹ Trung Quốc giao dịch bằng vàng, và nhiều người trẻ bắt đầu thu thập đậu với số lượng rất nhỏ.

Các nhà buôn trực tuyến đang ráo riết rao bán đậu vàng. Trên trang taobao của Alibaba, một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc, một thương gia đã bán đậu vàng trên một buổi phát trực tiếp - sự kết hợp giữa Home Shopping Network và Amazon. Người này cho biết việc mua đậu “giống như mua sắm nhưng thực chất là một khoản đầu tư”.

Những hạt vàng nhỏ có 5 hình dạng, trong đó có một hình giống hạt đậu phộng và một hình khác giống quả hồng. Thương gia kể trên nói, với mức giá 87 USD cho mỗi hạt, một người có thể mua vào thời kỳ bùng nổ vàng với giá bằng một bữa lẩu.

Vì thế, đối với những người như Xena Lin, việc mua đậu vàng lúc này là một điều thỏa mãn. Cô gái 25 tuổi cho biết, tuy có vẻ giống như việc mua sắm phù phiếm nhưng cô thực sự đang đầu tư tiền của mình vào thứ mà cô có thể chạm vào.

Lin khẳng định sẽ tiếp tục mua thêm hạt đậu vàng. “Giá vàng luôn lên xuống. Nhưng mức tăng nằm trong phạm vi tôi có thể chịu đựng được nên tôi nghĩ như vậy là ổn”, cô gái 25 tuổi nói, với vẻ mặt đầy lạc quan.

Bơi theo thủy triều

Kelly Zhong, một giáo viên ở Bắc Kinh, bắt đầu mua vàng vào năm 2020 khi đại dịch bắt đầu. Bà đã tích lũy được gần 10 cây vàng miếng nhưng cũng đầu tư vào kim loại này thông qua các quỹ giao dịch trao đổi. Bà cho biết bà được truyền cảm hứng từ một câu nói cổ: “Ngọc lúc thịnh, vàng lúc khó khăn”.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã bổ sung vào dự trữ vàng của mình tháng thứ 17 liên tiếp - Ảnh: Reuters

Khi cảm thấy thế giới trở nên hỗn loạn hơn, bà Zhong đã thêm vào kho dự trữ của mình và đánh cược rằng giá vàng sẽ chỉ tăng cao. Hiện đã ngừng mua, nhưng Kelly Zhong dường như chưa sẵn sàng để bán.

Bà thấy không có lý do gì để làm vậy. Nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang gặp khó khăn và cả bất động sản lẫn chứng khoán đều không phải là một khoản đầu tư đúng đắn. “Tiền phải đi đâu đó,” Kelly Zhong nói.

Một nguồn mua vàng lớn khác ở Trung Quốc là ngân hàng trung ương nước này. Vào tháng 3, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã bổ sung dự trữ vàng của mình trong tháng thứ 17 liên tiếp.

Năm ngoái, ngân hàng này đã mua nhiều vàng hơn bất kỳ ngân hàng trung ương nào khác trên thế giới, bổ sung thêm lượng vàng dự trữ nhiều hơn mức họ có trong gần 50 năm.

Bắc Kinh đang mua vàng để đa dạng hóa quỹ dự trữ và giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, từ lâu được coi là loại tiền tệ quan trọng nhất để dự trữ. Trung Quốc đã giảm lượng nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ trong hơn một thập kỷ. Tính đến tháng 3, Trung Quốc có khoản nợ Mỹ trị giá khoảng 775 tỷ USD, giảm so với mức khoảng 1,1 nghìn tỷ USD vào năm 2021.

Guan Tao, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại BOC International ở Bắc Kinh cho biết, khi Trung Quốc tăng nắm giữ vàng trong quá khứ, họ đã mua trong nước bằng đồng Nhân dân tệ. Nhưng lần này, ông cho biết, ngân hàng đang sử dụng ngoại tệ để mua vàng - làm giảm hiệu quả khả năng tiếp xúc với đồng USD và các loại tiền tệ khác.

Nhiều ngân hàng trung ương, bao gồm cả Trung Quốc, bắt đầu mua vàng sau khi Bộ Tài chính Mỹ đóng băng lượng USD nắm giữ của Nga. Các đồng minh khác của Mỹ áp đặt các hạn chế tương tự đối với tiền tệ của họ.

Ông Guan cho biết các biện pháp trừng phạt đã làm lung lay “nền tảng niềm tin đối với hệ thống tiền tệ quốc tế hiện tại” và buộc các ngân hàng trung ương phải bảo vệ nguồn dự trữ của họ bằng các khoản nắm giữ đa dạng hơn. Ông nói: “Chúng ta có thể thấy làn sóng tăng giá vàng này có thể khác với trước đây”.

Mặc dù Trung Quốc đã mua vàng nhưng kim loại này chỉ chiếm khoảng 4,6% dự trữ ngoại hối của Trung Quốc. Tính theo tỷ lệ phần trăm, Ấn Độ nắm giữ lượng vàng dự trữ gần gấp đôi.

Sự kết hợp giữa hoạt động mua bán lẻ rầm rộ của người tiêu dùng Trung Quốc và hoạt động mua hàng của ngân hàng trung ương đã thu hút sự quan tâm của các nhà đầu cơ trên thị trường Thượng Hải, những người đang đặt cược rằng xu hướng này sẽ tiếp tục.

Quang Anh