Ngỡ ngàng vẻ đẹp Pằng Tớ Dày, tín hiệu của mùa Xuân Tây Bắc

GD&TĐ - Trong tâm thức cộng đồng dân tộc Mông ở Điện Biên nói riêng, Tây Bắc nói chung, hoa Pằng Tớ Dày (Tớ Dày) nở là một trong những tín hiệu báo mùa Xuân về.

Thiếu nữ Mông khoe sắc cùng hoa Pằng Tớ Dày khi Xuân về.

Khi những cánh rừng, thung sâu rực hồng sắc hoa Tớ Dày, cũng là lúc chim chóc đua nhau tìm về, các loài cây đâm chổi nảy lộc. Trai gái người Mông trên các rẻo cao sương giăng lại í ới gọi nhau xuống hội vui Xuân.

Ở Tây Bắc, Tớ Dày phân bố rải rác nhiều nơi: Điện Biên, Sơn La, Yên Bái... và chủ yếu xuất hiện trên những reo cao, các cánh rừng. Tại tỉnh Điện Biên, Tớ Dày tập trung nhiều ở các huyện: Điện Biên Đông, Mường Chà, Tủa Chùa…

Tên của loài hoa này do người Mông đặt, song không ai nhớ Tớ Dày có từ khi nào. Chỉ biết, hoa thường nở rộ vào thời điểm trước Tết Nguyên đán của người Kinh chừng vài tuần và thường là dịp Tết của cộng đồng dân tộc Mông.

Tháng 9, tháng 10, cây Tớ Dày bắt đầu trút hết lá, để dồn nhựa sống cho những chồi nụ nhú trên cành cây khẳng khiu, trơ trụi. Sau những ngày “ngủ đông”, đợt nắng xuân đầu tiên phủ khắp núi rừng là lúc hoa bung nở.

Từ lâu, Pằng Tớ Dày đã "góp mặt" trong cuộc sống của đồng bào Mông Tây Bắc.

Hoa Tớ Dày mang vẻ đẹp hoang sơ, dung dị của núi rừng Tây Bắc. Tuy nhiên, không như đào ta, loài hoa này có sắc thắm hơn. Tuy cánh mỏng manh, nhưng số lượng hoa trên cành rất dày, khi nở sẽ kết thành từng chùm. Như dồn hết sức cho một lần bung nở, nên vào mua cây nào cũng rực hồng rạng rỡ. Cũng chính bởi vậy, mùa hoa đi qua cũng rất nhanh, chỉ trong vài ba tuần.

Trước đây, từng có nhiều gia đình người Mông mang Tớ Dày về nhà “chơi tết”. Nhưng cành cứ lìa khỏi thân là vài 3 ngày hoa đã tàn hết. Từ đó, người dân không còn cắt hoa về làm “của riêng” mà chỉ để trên rừng thực hiện đúng “sứ mệnh” thiêng liêng là “báo Xuân về”.

Chính bởi vậy, mặc dù nhiều người biết đến đều say đắm trước vẻ đẹp của loài hoa này, song để ngắm thì không có cách nào khác là“ngược núi” lên với Tây Bắc mỗi dịp Xuân về…

Hiện đang là thời điểm Tớ Dày vào mùa và cũng là Tết cổ truyền của đồng bào Mông.

Hoa Tớ Dày “gắn” với mùa xuân ở vùng núi Tây Bắc.

Hoa nở rất dày và thường kết thành từng chùm.

Tớ Dày là loài cây thân gỗ, tán rộng và chỉ mọc ở trên những sườn đồi, triền núi, hay những thung sâu.

Những cây hoa Tớ Dày rực hồng khi vào mùa.

Mùa hoa đi qua rất nhanh nên người ta chỉ để nó ở trên rừng.

Cũng bởi vậy, mặc dù nhiều người biết đến đều say đắm trước vẻ đẹp của loài hoa này, song để ngắm thì không có cách nào khác là“ngược núi” lên với Tây Bắc mỗi dịp Xuân về…

Khi hoa Tớ Dày bung nở, phụ nữ Mông lại súng sính váy áo đẹp nhất xuống hội vui xuân.

Còn hành trang không thể thiếu đối với mỗi chàng trai Mông lại là chiếc khèn, như một cách để chứng tỏ và khẳng định mình.

Với người Mông, ném Pa Pao là "linh hồn" của hội Xuân.

Mọi người đều có thể tham gia trò chơi này. Quả Pao trao đi, trao lại như gửi gắm tâm tình…

Xuống hội vui Xuân cũng là cách đồng bào Mông mừng cho một năm lao động nhiều thành quả và tiếp thêm “sức mạnh” để bắt đầu năm mới đầy phấn khởi.

Ở hội Xuân, văn hóa ẩm thực của đồng bào Mông thể hiện qua trò chơi giã bánh dày.

Nhịp chày chắc nịch của chàng trai Mông sẽ "biến" nồi xôi nếp thơm lừng thành những chiếc bánh dày dẻo thơm.

Trước kia, hội Xuân sẽ bắt đầu từ khi hoa Tớ Dày bung nở và sẽ kéo dài tới khi hoa các loài hoa đào, hoa mơ trên rừng tàn hết.

Nhưng ngày nay, hội Xuân kết thúc sớm hơn để trẻ đến trường đúng lịch.