Lan tỏa thông điệp về lòng biết ơn

“Ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ...”

Chiến tranh đã lùi xa nửa thế kỷ nhưng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm (sinh năm 1927, trú tại thôn Thủy Hồng, xã Thanh Lĩnh, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) vẫn còn đó nỗi nhớ khôn nguôi về hai người con trai đã anh dũng hi sinh, nằm lại ở các chiến trường... Nay, bà Năm đã tuổi cao, sức yếu, đi lại khó khăn. Đôi lúc “lẫn”, bà hỏi: “Thằng Mão, thằng Minh mô rồi”, các cháu trả lời “hai bác đi bộ đội chưa về”, nước mắt bà lại lăn dài trên đôi má nhăn nheo, đầy thương nhớ.

11 người con (5 trai, 6 gái) của bà Nguyễn Thị Năm đều lớn lên trong nghèo khó. Nhà đông con, dù quanh năm quần quật “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” làm đủ các công việc nhưng cái nghèo, cái đói vẫn cứ mãi bủa vây, những bữa ăn chỉ có khoai, sắn, củ mài, thỉnh thoảng mới có ít cơm độn. Những năm cuối thập niên 60, đầu 70, chiến tranh ngày càng diễn ra ác liệt, đế quốc Mỹ tăng cường ném bom khắp hai miền Bắc - Nam, bà Năm tiễn người con thứ hai của mình là anh Nguyễn Thanh Hải lên đường chi viện cho chiến trường miền Nam. Tiếp đó, vào một ngày tháng 9/1972, anh Nguyễn Văn Mão (sinh năm 1950), con trai thứ ba của bà Năm cũng tình nguyện xung phong đăng ký tuyển nghĩa vụ quân sự. Lòng bà Năm mặc dù đang còn phân vân, vì con trai thứ hai đang chiến đấu ở chiến trường vẫn bặt vô âm tín, nhưng anh Mão cứ nhất quyết, bà đành phải chiều lòng.

Đại tá Trần Hồng Quang, Phó Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An đến thăm, tặng quà Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Tiễn con trai lên đường, bà Năm giã hết số gạo chắt chiu, dành dụm từ lâu để nấu bữa cơm “thịnh soạn”, có món cá mát quê nhà mà bà lội ra dòng sông Lam để bắt. Đêm đó, bà không tài nào ngủ được, chốc chốc lại trở mình. Bà Năm dậy sớm chuẩn bị đồ đạc cần thiết, cẩn thận xếp ngăn nắp vào ba lô cho con trai. Rạng sáng, anh Mão ôm tạm biệt từng người trong gia đình và khoác ba lô lên đường. Bà Năm tiễn con đến tận Rú Nguộc, cách nhà hơn 5 cây số, dõi theo từng bước chân, khi bóng những chiếc xe chở anh Mão cùng đồng đội khuất hẳn mới chịu trở về. Suốt mấy năm anh Mão ở chiến trường, gia đình bà Năm không nhận được tin tức của con trai. Chồng của bà an ủi rằng, chiến sự ngày càng khốc liệt, đất nước bị chia cắt nên con trai không thể gửi được thư về nhà.

Để vơi nỗi nhớ các con, bà Năm lao vào làm việc quần quật ngày đêm. Rồi một ngày giữa tháng 2/1975, đang nhổ cỏ lúa ở ngoài đồng, thì bà nhận được tin anh Mão đã anh dũng hy sinh... Nắm lúa để cấy dặm trên tay rơi xuống, bà Năm ngã khuỵu bên bờ ruộng. Anh Mão hy sinh khi đang là thượng sĩ, chức vụ tiểu đội trưởng tại chiến trường B4. Tưởng như không thể gượng dậy, nhưng nhờ sự động viên của người thân, chòm xóm và nhìn đàn con thơ đang cần mình, bà Năm gắng gượng tiếp tục lao động, sản xuất nuôi con...

Hòa bình lập lại, đất nước thống nhất, bà Nguyễn Thị Năm được nhen nhóm niềm vui khi anh Nguyễn Thanh Hải - người con trai thứ hai lành lặn trở về từ chiến trường B5. Hạnh phúc chưa được bao lâu, tháng 3/1983, anh Nguyễn Văn Minh (sinh năm 1960), người con thứ bảy của vợ chồng bà, tạm gác những ước mơ còn dang dở, nhập ngũ vào Tiểu đoàn 4, Đoàn 7706, Mặt trận 779, Quân khu 7 tham gia trận chiến chống Pol Pot - Ieng Sary bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, giúp nhân dân nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Mặc dù lòng đang rối bời, ngổn ngang cùng nỗi bất an, lo lắng, song bà Năm hiểu rằng, đất nước đang cần con của mình. Nén những giọt nước mắt vào trong, bà lại tiễn anh Minh lên đường. Trong những tháng ngày con trai làm nhiệm vụ trên đất bạn, ở quê nhà, lòng bà như có lửa đốt, đứng ngồi không yên, thấp thỏm một dự cảm chẳng lành.

Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm.

Vào một ngày giữa tháng 2/1984, bà Năm nhận được tin con trai Nguyễn Văn Minh đã hi sinh ở huyện Preah Sdach, tỉnh Pray Veng, Campuchia. Mấy tháng trời, bà nằm ôm bức ảnh hiếm hoi của anh Minh mà khóc, khóc đến cạn khô nước mắt, nghẹn ngào thương đứa con trai vắn số nằm lại nơi xứ người... “Ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ. Các anh không về, mình mẹ lặng im...”, lời bài hát thực sự đang nói hộ tâm trạng của bà ngày ấy và mãi mãi về sau này. Nỗi đau quá lớn, cùng với bệnh tật giày vò bấy lâu, ông Nguyễn Văn Tiêm - chồng của bà Năm cũng qua đời sau đó, để lại bà vò võ trong nỗi nhớ thương hai người con trai...

Hiện nay, bà Nguyễn Thị Năm sống với người con thứ hai là ông Nguyễn Thanh Hải - người lính từng tham gia chiến trường B. Ông Hải trầm ngâm chia sẻ: “Điều đau đáu nhất của mẹ tôi và gia đình là đến bây giờ vẫn chưa tìm được hài cốt hai em tôi để đưa về quê cha đất tổ. Nhiều hôm thấy mẹ khóc, tôi cũng không cầm được lòng, thương nhớ hai người em trai đang không biết nằm ở lòng đất nơi mô...”.

Tri ân, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng

Đất nước hòa chung niềm vui độc lập, thống nhất. Tổ quốc đã ghi nhận công lao, đóng góp to lớn của gia đình. Bà Nguyễn Thị Năm đã được Nhà nước công nhận danh hiệu cao quý: Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Hiện tại, tỉnh Nghệ An có 73 Bà mẹ Việt Nam anh hùng còn sống. Công tác phụng dưỡng, chăm sóc các Bà mẹ Việt Nam anh hùng với nhiều hành động thiết thực, ý nghĩa được các cấp, ngành, trong đó Công an tỉnh Nghệ An thực hiện không chỉ là nhiệm vụ mà còn là từ lòng biết ơn vô hạn. Anh Mão và anh Minh - hai người con trai của bà Nguyễn Thị Năm đã anh dũng hi sinh. Bà đã mất mát quá lớn, nhưng bà không cô đơn. Ngôi nhà nhỏ của bà luôn đầy ắp những lời thăm hỏi chan chứa yêu thương với những món quà ấm áp của hàng xóm, chính quyền địa phương.

Đặc biệt hơn, bà Nguyễn Thị Năm có thêm những đứa cháu mang sắc phục công an - tuy không là họ hàng ruột thịt nhưng luôn ở bên bà. Hòa bình và hạnh phúc hôm nay, tất cả đều là nhờ vào hy sinh của các anh hùng liệt sĩ, đặc biệt là sự hy sinh thầm lặng của các Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Trò chuyện với “các cháu” và được “các cháu” chăm sóc, hỏi han, lòng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm như ấm lại sau những mất mát, đau thương... “Từ ngày có các cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Nghệ An nhận phụng dưỡng suốt đời, mẹ tôi có thêm “cháu”. Các anh chị chăm sóc mẹ tôi rất chu đáo”, ông Nguyễn Thanh Hải cảm động nói.

Mẹ Năm bên người con trai thứ hai Nguyễn Thanh Hải và người con gái thứ sáu Nguyễn Thị Hoa.

Nhằm tri ân công lao to lớn của bà Nguyễn Thị Năm và gia đình, năm 2017, Công an tỉnh Nghệ An đã nhận phụng dưỡng suốt đời, hỗ trợ, chăm sóc bà. Bên cạnh mức trợ cấp với số tiền 1 triệu đồng/tháng thì các ngày lễ, tết, cuối tuần, “các cháu” mang sắc phục công an với những món quà như sữa, thuốc bổ và các vật dụng cần thiết lại về với bà. Đây là việc làm thể hiện tình cảm, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của lãnh đạo và cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Nghệ An đối với các Bà mẹ Việt Nam anh hùng nói chung và bà Nguyễn Thị Năm nói riêng. Đồng thời, đó cũng là những việc làm ý nghĩa để động viên tinh thần và giúp đỡ, cải thiện đời sống vật chất, góp phần xoa dịu nỗi đau thương mất mát, tạo cho bà Năm sự phấn khởi, an tâm, vui hưởng tuổi già.

Thượng tá Nguyễn Việt Hà, Trưởng Ban Phụ nữ, Công an tỉnh Nghệ An chia sẻ: “Việc chăm sóc, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng luôn được Đảng ủy, lãnh đạo Công an tỉnh đặc biệt quan tâm. Ban Phụ nữ được giao nhiệm vụ chính trong chăm sóc, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm. Đây là trách nhiệm thiêng liêng, là nhiệm vụ từ trái tim, bằng sự tôn kính nhất, chúng tôi đã và đang ra sức thể hiện tình cảm và trách nhiệm lớn lao, cao cả ấy. Bởi, không nỗi đau đớn, mất mát nào lớn bằng những mất mát, hy sinh của Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm, vì vậy, chúng tôi muốn bà Năm tiếp tục sống vui, khỏe tuổi già”.

Các đơn vị, đoàn thể Công an tỉnh Nghệ An thường xuyên thăm, tặng quà và khám bệnh cho mẹ Năm.

Để đất nước hòa bình, Nam - Bắc liền một dải, cuộc sống ấm no như hôm nay, biết bao gia đình phải chia lìa, nhiều người mẹ vĩnh viễn không được gặp lại những đứa con thân yêu... Tổ quốc, thế hệ hôm nay mãi khắc ghi công lao những Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã sinh ra người con anh hùng của một dân tộc anh hùng. Trong lòng mỗi người dân Việt Nam, hình ảnh những Bà mẹ Việt Nam anh hùng, những người đã từng đối diện với thử thách khốc liệt trong chiến tranh, luôn là biểu tượng của sự hy sinh và kiên trì vượt qua mọi khó khăn.

Hơn 7 năm qua, Công an tỉnh Nghệ An luôn đồng hành, đồng cảm, đã và đang trở thành điểm tựa vững chắc cho Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Năm khi nhận chăm sóc, phụng dưỡng suốt đời. Niềm vui lan tỏa trên khuôn mặt của bà Năm khi thấy “các cháu” mang sắc phục công an đến với bà. Bà vui vì cuộc sống từ khi có “các cháu” không còn nỗi đau và sự cô đơn. Bà vui, an lòng vì được sẻ chia và càng ấm áp từ những quan tâm, từ những nụ cười, ánh mắt đầy yêu thương và trong vòng tay tình thân của “các cháu”. Đó cũng chính là sự lan tỏa thông điệp về lòng biết ơn, nhân ái và trách nhiệm mà cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Nghệ An đã tận tâm thực hiện trong 7 năm qua...

Phạm Thủy