Điều gì đang diễn ra bên trong gã khổng lồ dầu mỏ Petrobras?

Hình minh họa

3 năm thay 6 lãnh đạo

Bị Tổng thống cánh tả Luiz Inacio Lula da Silva sa thải vào tối thứ Ba, Jean Paul Prates đã thôi giữ chức chủ tịch Petrobras dù ông có là thân cận của ông da Silva.

Cuộc tranh cãi xung quanh việc phân chia cổ tức cho các cổ đông kéo dài một năm rưỡi qua. Và chỉ trong hơn ba năm, tập đoàn lớn nhất Brazil thay tới 6 chủ tịch.

Sự ra đi của ông Prates được hội đồng quản trị Petrobras chấp thuận hôm thứ Tư, làm dấy lên lo ngại của nhà đầu tư: giá cổ phiếu phổ thông giảm 6,78% khi đóng cửa tại Sở giao dịch chứng khoán Sao Paulo, trong khi cổ phiếu ưu đãi giảm 6,04%.

Lợi nhuận ròng 24,8 tỷ USD vào năm 2023

Hayson Silva, nhà phân tích tại công ty môi giới Nova Futura Investimentos, giải thích: “Sự thay đổi chủ tịch ảnh hưởng đến giá cổ phiếu do kỳ vọng của thị trường về ban lãnh đạo mới, làm nảy sinh suy đoán về chính sách giá cả và sự không chắc chắn về cổ tức cũng như ảnh hưởng chính trị trong công ty”.

Petrobras đạt lợi nhuận ròng 24,8 tỷ USD vào năm ngoái, giảm 32,1% so với năm 2022 do giá dầu giảm. Nhưng năm 2023 vẫn là năm sinh lợi thứ hai trong lịch sử.

Hơn một nửa số vốn của công ty này bị rung chuyển bởi vụ bê bối tham nhũng khoảng mười năm trước thuộc quyền quản lý Nhà nước, phần còn lại thuộc về các cổ đông tư nhân. Chủ tịch của Petrobras được bổ nhiệm bởi chính phủ.

Mức độ có thể sánh ngang với chức vụ bộ trưởng

Được bổ nhiệm ngay sau khi ông Lula trở lại nắm quyền vào tháng 1/2023, Jean Paul Prates, cựu thượng nghị sĩ 55 tuổi, sẽ được thay thế bởi Magda Chambriard, 66 tuổi, cựu Tổng giám đốc Cơ quan Dầu khí Quốc gia, cơ quan quản lý ngành dầu mỏ ở Brazil.

Việc bổ nhiệm bà vẫn phải được hội đồng quản trị chấp thuận, đã được công ty xác nhận vào thứ Tư, đồng thời thông báo rằng chức chủ tịch lâm thời sẽ do Clarice Coppetti, một thành viên ban quản lý hiện tại nắm giữ.

Mauricio Canedo Pinheiro, giáo sư kinh tế tại Đại học bang Rio de Janeiro (Uerj), nói với AFP: “Tính lâu dài của một chủ tịch Petrobras có thể so sánh với một bộ trưởng".

Ông lưu ý: “Những thay đổi cấp cao của Petrobras diễn ra với tần suất cao hơn nhiều so với các doanh nghiệp toàn cầu khác trong lĩnh vực này”.

Những thất bại của ông Prates bắt đầu vào tháng 3, khi ban giám đốc Petrobras quyết định không trả cho cổ đông bất kỳ khoản cổ tức bất thường nào cho năm tài chính 2023.

Giá cổ phiếu sụt giảm trên thị trường chứng khoán, các nhà phân tích coi đó là kết quả của sự can thiệp của chính phủ vào công việc của công ty. Petrobras cuối cùng đã đảo ngược tiến trình, sau đó chấp thuận thanh toán 50% số cổ tức này.

Dầu mỏ, một chủ đề nhạy cảm đối với Lula

Adriano Pires, giám đốc Trung tâm Cơ sở hạ tầng Brazil, nhận xét: “Nếu chủ tịch Petrobras không làm những gì chính phủ mong đợi hoặc nếu ông ấy mất quá nhiều thời gian để làm điều đó, ông ấy sẽ bị sa thải”.

Theo ông, ưu tiên của chính phủ là "tăng cường đầu tư vào một số lĩnh vực, bao gồm cả chuyển đổi năng lượng".

Dầu mỏ là một chủ đề nhạy cảm đối với ông Lula, người tự thể hiện mình là người bảo vệ môi trường, nhưng nhắc lại rằng việc khai thác hydrocarbon là điều cần thiết cho sự phát triển của quốc gia, trước sự thất vọng lớn của những người bảo vệ môi trường.

Mauricio Canedo Pinheiro không mong đợi sự “thay đổi 180 độ” từ người đứng đầu Petrobras.

Thông lệ

Nhưng ông Pinheiro nhìn thấy trước một "cuộc đọ sức" mới trong công ty Petrobras và thậm chí cả chính phủ, giữa những người muốn chia cổ tức - điều có thể làm hài lòng thị trường và kho bạc công - và những người ủng hộ đầu tư mạnh mẽ hơn cho các chính sách.

Phó phe đối lập Eduardo Bolsonaro, con trai của cựu tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro (2019-2022), hôm thứ Tư đã chia sẻ trên mạng xã hội X rằng Petrobras có nguy cơ "nhấn chìm" vì những lựa chọn của Lula.

José Guimaraes, lãnh đạo phe Lula tại Hạ viện, phản bác rằng những thay đổi ở người đứng đầu Petrobras là một phần của "thông lệ", nhắc lại rằng ông Bolsonaro đã "sa thải ba chủ tịch của công ty trong ba năm".

Anh Thư

AFP