Bìa tạp chí Việt bị nghệ sĩ Luxembourg đạo nhái

Tác phẩm ảnh được Jingna Zhang thực hiện vào năm 2017 bị sao chép. Ảnh: FB/Jingna Zhang.

Jingna Zhang (sống ở Mỹ), nhiếp ảnh gia nằm trong danh sách Forbes Under 30 châu Á 2018, giành chiến thắng trong vụ tranh chấp bản quyền với nghệ sĩ Jeff Dieschburg. Ngày 11/5, tòa án Luxembourg đã đưa ra phán quyết có lợi cho cô, khẳng định quyền lợi của nữ nhiếp ảnh gia với tác phẩm nghệ thuật gốc.

Cụ thể, Jingna Zhang từng thực hiện ảnh bìa cho một tạp chí thời trang Việt Nam hồi năm 2017. Bức hình có sự góp mặt của người mẫu Hàn Quốc Park Ji-hye. Nữ người mẫu mặc trang phục của nhà thiết kế Phương My trên trang bìa.

Tác phẩm này sau đó được Jeff Dieschburg “lấy cảm hứng” khi thực hiện một bức tranh, nhưng thành phẩm gần như giống hệt, theo Luxembourg Times.

Bức tranh của Jeff Dieschburg (trái) giống với bức hình bìa tạp chí được Jingna Zhang thực hiện trước đó (phải). Ảnh: FB/Jingna Zhang.

Ảnh bìa được nhiếp ảnh gia Jingna Zhang thực hiện cho tạp chí Việt Nam trở thành "cảm hứng" của nghệ sĩ Jeff Dieschburg. Ảnh: Harper's Bazaar.

Chiến thắng của nhiếp ảnh gia Singapore

Trong một lần tham dự triển lãm tại Strassen Contemporary Biennial hồi năm 2022, Jingna Zhang bất ngờ phát hiện một bức tranh giống với tác phẩm ảnh mà cô từng thực hiện.

Bức tranh này được thực hiện bởi nghệ sĩ Dieschburg và giành giải thưởng trong một sự kiện do chính phủ Luxembourg tổ chức.

Jingna Zhang lên tiếng cáo buộc Dieschburg vi phạm bản quyền, thực hiện bức họa giống với tấm hình bìa tạp chí của Zhang mà không xin phép cô.

Vụ kiện kéo dài đến 2 năm, khiến nhiếp ảnh gia người Singapore phải đối mặt với những tranh chấp pháp lý phức tạp. Cô cho biết nhiều lần bị đe dọa, song nhất quyết không bỏ cuộc, theo đuổi vụ kiện bản quyền đến cùng.

Động lực của Jingna Zhang là góp phần bảo vệ quyền lợi của những nghệ sĩ như cô, ngăn chặn tình trạng chiếm đoạt thành quả lao động của người làm nghệ thuật chân chính.

Mới đây, tòa án Luxembourg chính thức công bố Jingna Zhang thắng kiện, đảo ngược phán quyết có lợi cho Dieschburg được đưa ra trước đó. Tòa án công nhận tầm quan trọng của sự cho phép trong việc ứng dụng tác phẩm nghệ thuật.

Dù sản phẩm sáng tạo được thực hiện dưới hình thức nào, phát hành trực tuyến hay ngoại tuyến, những cá nhân muốn mượn ý tưởng đều phải xin phép và nhận được sự đồng ý của tác giả.

Chiến thắng của Jingna Zhang khẳng định sức mạnh của luật bản quyền trong lĩnh vực nghệ thuật. Ảnh: FB/Jingna Zhang.

Tiếng vang trong lĩnh vực nghệ thuật

Chiến thắng này của Jingna Zhang tạo ra tiếng vang trong lĩnh vực nghệ thuật. Quan điểm cho rằng việc ứng dụng chất liệu, hình thức, phương tiện truyền tải khác thể hiện sự biến đổi cần thiết, không vi phạm bản quyền hoàn toàn bị bác bỏ.

Sau khi phán quyết cuối cùng được đưa ra, Jingna Zhang lập tức đăng tải dòng trạng thái thể hiện sự biết ơn đối với hệ thống tư pháp Luxembourg và khán giả yêu thích nghệ thuật trên toàn thế giới.

Theo đó, Jingna Zhang khẳng định việc nghệ sĩ Jeff Dieschburg sử dụng phương tiện khác và bức hình bìa tạp chí của cô chỉ được phát hành online không ảnh hưởng đến bản quyền tác phẩm.

Đồng thời nhiếp ảnh gia người Singapore cũng gửi lời cảm ơn chân thành đến sự ủng hộ, giúp đỡ của những người xung quanh.

“Tôi muốn cảm ơn hệ thống tư pháp Luxembourg vì đã bảo vệ bản quyền cho một cá nhân. Điều này càng đáng được trân trọng trong thời đại AI, khi quyền lợi của người nghệ sĩ bị ảnh hưởng ít nhiều.

Tôi cũng cảm ơn luật sư Vincent Wellens các đồng nghiệp tại công ty luật NautaDutilh. Tôi biết ơn người dân Luxembourg và các quốc gia khác trên thế giới. Sự giúp đỡ, hỗ trợ của các bạn có ý nghĩa lớn đối với tôi”, Jingna Zhang chia sẻ trên trang cá nhân.

Linh Vũ